Türkiye‘nin pomza madeni rezervinin yüzde 50’sine sahip olan Bitlis’te ‘beyaz altın’ olarak tabir edilen bu bedelli madenden yıllık, 4 milyar liralık ekonomik gelir elde ediliyor.
Dünya genelinde yalnızca sayılı birkaç ülkede bulunan ve bu ülkelerde de her geçen gün tükenme noktasına gelen altın kıymetindeki madenin pahası her geçen gün artıyor. Dünyadaki toplam rezervin yüzde 16’sı Türkiye‘de bulunurken, Türkiye‘deki rezervin ise yüzde 50’i Bitlis’te yer alıyor. Bitlis’in kıymetli madenlerinden biri olan ve kentte ‘beyaz altın’olarak bilinen pomza, kent iktisadına büyük katkı sağlıyor. Yıllık 3 milyon ton pomzanın işlendiği kentte, yaklaşık 3 milyon ton hammadde ise iç piyasa ve yurtdışına ihraç ediliyor. Vilayet genelinde madeni işleyen yaklaşık 52 fabrikasının bulunduğu kentte, bu maden bin şahsa istihdam sağlanıyor. Türkiye ve dünyadaki hudutlu sayıdaki maden rezervinin büyük kısmına sahip olan Bitlis, şu an için yalnızca belirli dallarda kullanılan bu madeni katma bedeli yüksek endüstriyel eserlere dönüştürerek, kent iktisadına olan katkısını artırmayı hedefliyor. Ekseriyatle inşaat, bims üretimi, ısı ve ses yalıtımında kullanılan pomza madeninin, katma pahası yüksek endüstriyel eserlere dönüştürülmesi ve kent iktisadına olan katkısının artırılması için başlatılan çalışmalar ise devam ediyor.
“52 firma, bin kişilik istihdam, 4 milyar liralık ekonomik gelir”
Pomza madenin kentteki durumuyla ilgili bilgi veren Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bilal Adabağ, sektörde 52 firmanın faaliyet gösterdiği belirterek, madenden yıllık 4 milyar liralık ekonomik gelir elde edildiğini söyledi. Bitlis’te bulunan madenin başka yörelerdeki pomza madenlerine kıyasla birçok artı istikametlerinin olduğunu kaydeden Adabağ, “Bitlis vilayetimizde bulunan pomza madeni öbür yörelerde bulunan pomzalara kıyasla yüzde 50 daha hafif bir maden. Vilayetimizde bölümde 52 firmamız faaliyet göstermekte. Bilhassa Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonrası bu bölgelere çok önemli satışlar gerçekleşti. 11 ay boyunca bir fiil çalışan fabrikalarımız var. Ortalama bine yakın bir istihdamımız var. Vilayet iktisadına yıllık yaklaşık 4 milyar liralık bir getirisi bulunmaktadır. Fakat hala bu kıymetli madeni tam manasıyla kullanamıyoruz. Bu madeni daha farklı bölüm ve eser üretiminde de kullanabiliriz. Pomza, şap, dış sıva ve bims bloklar halinde dönüştürme imkanları olabilir. Bunlarla ilgili yeni yapılacak yatırımlar için epey uygun bir ortam mevcut burada. Bizlerin bunları dönüştürüp bu bedelli madenin katma bedelini yükseltmemiz lazım. Vilayet iktisadına yapmış olduğu katkının yanı sıra yaşadığımız son Kahramanmaraş merkezli zelzele sonrası binalara vermiş olduğu hafif yükten ötürü tercih edilen bir eser haline geldi. Bu maden sıfır nötr bir gereç olduğu için de sıhhat açısında da hiçbir badire oluşturmamaktadır. Hafif, ses ve ısı yalıtımı epey uygun olan bir materyal. Yanmaz ve tutuşmaz bir gereç. Münasebetiyle birçok artı özelliği olan bu madende şu an Türkiye birincisiyiz. Fabrika sayısında da âlâ durumdayız fakat bunu bilhassa devlet siyaseti haline getirmemiz lazım. Her geçen gün bir sarsıntı ile karşı karşıyayız ve bu sebeple hafif malzemeyi tercih etme bir devlet siyaseti olmalıdır. Bu maden hammadde olarak da dışarıya gönderilmekte lakin biz buna çok da sıcak bakmıyoruz. Birçok dalda faklı maksatlarla kullanılabilen bir maden. Bizim bunu uygun değerlendirmemi lazım. Bizim bu beyaz altını memleketimize ve ülkemize kazandırmamız lazım. Bedelinin çok altında bedellendiriliyor, bizim bunu katma pahası daha yüksek eserler haline getirmemiz lazım. Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler yapmış olduğumuz çalıştay ve sempozyumlarla bunu hedeflemekteyiz. İnşallah devam eden çalışmalarımızla bu amacımıza ulaşacağımıza inanıyorum.” diye konuştu.
“Türkiye rezervinin yüzde 50’si Bitlis’te bulunuyor”
Bitlis’teki pomza madeninin şimdiki durumuyla ilgili bilgi veren Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Pomza ve Perlit Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Nusret Bozkurt, dünya genelinde bulunan pomza rezervinin yüzde 16’sının Türkiye’de, Türkiye’deki rezervin yaklaşık yüzde 50’sinin ise Bitlis’te bulunduğuna dikkat çekti. Pomza taşının volkanik kökenli bir maden olduğunu söz ederek, bu madenin dünyada sonlu ülkede bulunduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Nusret Bozkurt, madenin yörede daha çok bims blok üretiminde kullanıldığını belirtti. Bitlis yöresindeki pomzanın asidik karakterli olduğunu ve öteki bölgelerdeki pomzaya oranla çok daha hafif olduğunu, bununda Bitlis pomzasının değerini arttırdığını kaydeden Bozkurt, “Beyaz altın olarak tabir edilen bu maden yalnızca bims blok sanayisinde kullanılmıyor. Yanı sıra tarım kesiminde, kozmetik sanayi, inşaat sanayi ve çokça farklı alanlarda kullanılabilen bir gereç. Lakin bu gerecin Bims blok üzere bir gerece dönüştürülerek katma pahası daha düşük bir gereç olarak piyasaya sürülmesindense katma pahası daha yüksek materyal olarak sürülmesi hem yörenin hem de ülkemizin iktisadına çok büyük girdiler sağlayacaktır. Tabi bunu sağlamının en âlâ yolu akademi dünyası ile sanayi dünyasının ancak iş birliği ile mümkün olacaktır” diye konuştu.
“Beyaz altını her alanda değerlendirmeye çalışıyoruz”
Sektörde faaliyet gösteren firma sahiplerinden Ali Adabağlı ise kesimde faaliyet gösteren firma sayısının 50’lere ulaştığını belirtti. Bölgenin beyaz altını olarak anılan pomza madeninin kentte yılın neredeyse 12 ayında istihdam imkanı sağladığını kaydeden Adabağlı, bölgede üretilen eserlerin yoğunlukta iç pazara hitap ettiğine vurgu yaparak şöyle konuştu:
“Bölgedeki pomzanın ne kadar kıymetli olduğunun farkındayız. Bu yüzden bölge iş insanları olarak dalda yatırımlarımızı yaptık. ve her geçen bu yatırımlarımı arttırarak istihdama da katkı sunmaya çalışıyoruz. Hem gerçek reçete hem hakikat kalite hem de en hafif bims bloğun üretimini nasıl yapacağımızın argesini her geçen gün yapmaktayız. Bölgede üretilen bimsler en çok iç pazara kısmen de dış pazara hitap etmektedir. Hedefimiz son periyotta yaşanan zelzelesi de göz önüne alarak bu hammaddeden en kaliteli blokları üretip binalara daha az yük bindirecek eseri elde etmektir. Bölgemizin beyaz altını olan bu bedelli maden vilayetimizde yılın 11 – 12 ayı istihdam imkanı sağlamaktadır. Bizlerde bu mevzuda yatırımı bloktan sonra kırma eleme tesisini yaparak hammaddeden daha farklı neler üretebiliriz diye çalışmalar yapmaktayız. Yanı sıra bölgedeki birkaç firma olarak şap üretimine de geçtik. Nasip olursa ileriye dönük amaçlarımız ortasında pomzadan sıvayı da yapmakta var. Külliyen bölgemizin bir bedeli olan hammaddeyi hakikat alanda ve hakikat formda kullanmayla alakalı efor sarfetmekteyiz. Bizler başladığımızda ilin 4. Fabrikasıydık. Fakat şükürler olsun bölgemizde bu sayı 45-50’lere kadar çıktı ve bu sayı her geçen gün artmaktadır. Son 4-5 yılda önemli bir istihdam oluşmaya başladı. Buda bizleri ziyadesiyle sevindiriyor.” – BİTLİS
About The Author
More Stories
Muş’ta 2 Kilogram Metamfetamin Ele Geçirildi, 2 Gözaltı
Muş’ta Uyuşturucu Operasyonu: 2 Gözaltı
Ahlat’ta Vali Karakaya Başkanlığında Muhtarlar Toplantısı Düzenlendi